Drag queen: kim są? W Polsce nieustannie wzbudzają kontrowersje

• Temat drag queen budzi spore emocje w Polsce
• Wiceminister Monika Sikora naraziła się części internautów swoim poparciem dla obecności drag queen w polskich szkołach
• Drag queen mają długą i ciekawą historię, powiązaną m.in. z teatrem szekspirowskim

O zjawisku drag queen zrobiło się w Polsce znowu głośno po tym, jak podczas sobotniego (10 sierpnia) Marszu Równości w Gliwicach wiceminister Funduszy i Polityki Regionalnej Monika Sikora została zapytana przez dziennikarza portalu tarnogorski.info o to, czy możliwa jest obecność drag queen w polskich szkołach i jeśli tak, czy popiera ona taki pomysł. Sikora odpowiedziała twierdząco na te pytania, dodając, że Gliwice "były, są i będą tolerancyjne".

Posłanka Nowej Lewicy po chwili rozwinęła jeszcze swoją wypowiedź, podkreślając, że chodziło jej o sytuacje, kiedy dzieci mają prawo wyrażania się.—Jeżeli jest to sytuacja, w której omawiają z rodzicami, w której są w bezpiecznym środowisku, to jest kwestia indywidualna. Nie chodzi o to, żeby w każdej szkole był drag queen, ale żeby pewne rozwiązania dla tych dzieci były możliwe. Żeby nie było tak, że tutaj propagujemy i, że ja nawołuję do tego, ale wydaje mi się, że w pewnych okolicznościach...—tu jednak wypowiedź została przerwana.

Pod postem na platformie X, który zawiera nagranie z wypowiedzi Sikory, pojawiło się mnóstwo negatywnych i agresywnych w tonie komentarzy. To nie jest nic nowego w polskich mediach społecznościowych. Podobną reakcję można było zaobserwować, chociażby, kilka miesięcy temu po pojawieniu się w "Dzień Dobry TVN" Alexis Saint-Pete, drag queen, która była jedną z bohaterek programu "Czas na Show. Drag Me Out". Kim zatem są drag queen, które wzbudzają hejt wśród części Polaków?

Drag queen – co to jest? Jak wygląda ich historia?

Drag queen, czyli sztuka przebierania się mężczyzn za kobiety, mająca na celu rozbawić publiczność konkretnym show, to wbrew temu, co myślą osoby krytycznie nastawione do niego, nie jest żadnym wymysłem XXI w., a zjawiskiem, które ma długą i ciekawą historię.

W starożytnej Grecji kobiety nie miały wstępu na scenę, grać mogli tylko mężczyźni. Co za tym idzie, odgrywali oni także postacie kobiece. To samo można było zaobserwować pod koniec XVI w. i na początku XVII w., gdy teatr szekspirowski był szalenie popularny. Wtedy teatr był silnie związany z kościołem, dlatego musiał przestrzegać pewnych zasad.

Najważniejszą z nich był m.in. fakt, że tylko mężczyźni mogli chodzić po jego deskach. Dlatego, jeżeli w jakieś sztuce miały pojawić się kobiety, to mężczyźni z obsady przebierali się za płeć przeciwną. Robili to dla dobra teatru, by nie zmieniać oryginalnej historii. Oczywiście nie oznaczało to, że nie chcieli tego robić.

Niektóre legendy nawet głoszą, że samo słowo "drag" pochodzi z tamtych czasów. "Drag" to z angielskiego "ciągnąć", a suknie, które zakładali panowie — zazwyczaj ciągnęły się po podłodze. Rzecz jasna nie możemy aktorów przebierających się za kobiety wedle dzisiejszej definicji nazywać drag queen, ale jest to kontekst historyczny, którego pomijać nie wolno. Pokazuje on przede wszystkim, że nie ma sensu nazywać drag queen "dziwacznymi", gdy w poprzednich wiekach mężczyźni wykonywali specyficzne rzeczy na scenie.

Drag queen – skąd nazwa? Jaka jest obecna definicja?

Julian Eltinge, który na początku XX w. był jedną z największych gwiazd, uznawany jest za prawdziwego prekursora drag queen. Był tak wyrazisty w swojej roli, że przekonał wszystkich, że nie jest tylko mężczyzną w damskich ciuszkach udających kobietę, ale prawdziwym aktorem. Dokonał tego w Wielkiej Brytanii, gdzie tolerancja osób LGBT była zdecydowanie mniej rozwinięta niż w niektórych kręgach USA.

Pierwszy raz terminu drag queen użyto w latach 20. w Nowym Jorku, gdzie scena gejowskiej kultury rosła w siłę. Akronim "dressed as a girl" (ubrany jak dziewczyna), połączony ze słowem queen (królowa) miał podkreślać przestylizowane i mocne kreacje artystek.

Obecnie drag ma wyrażać inną stronę mężczyzn. Najczęściej jest to sposób dla gejów na pokazanie tej bardziej kobiecej strony (to oczywiście nie oznacza, że nie trafiają się przypadki, gdy heteroseksualni mężczyźni występują na scenie drag). Przesadny kobiecy wygląd, za duże peruki, krzykliwy makijaż, przestylizowana mowa ciała i wypowiedzi mają tworzyć personę, inną osobowość. "Nie ubieram się jak kobieta. Ubieram się jak drag queen"—mówił w wywiadach RuPaul, by podkreślić, że jej sceniczna persona, to coś innego—nie tylko podszywanie się pod kobiety.

Drag queen w Polsce—od kiedy są?

Według Jakuba Wojtaszczyka, którego książka "Cudowne przegięcie. Reportaż o polskim dragu" została wydana w 2022 r., pierwsze drag queen zaczęły pojawiać się od początku lat 90. Często nawiązywały na scenie do wokalistek jak Violetta Villas, Kalina Jędrusik czy Irena Santor. Pojawienie się formatu "Czas na Show. Drag Me Out" w TVN w tym roku to kolejny kamień milowy, bo udowadnia, że nawet polska mainstreamowa telewizja przestała się bać i pokazała, jak ciekawe artystycznie może to być zjawisko. Potrzeba jednak więcej czasu, by część społeczeństwa zrozumiała, na czym ono polega.