Matura 2024: biologia poziom rozszerzony [ARKUSZE I ODPOWIEDZI]

Tekst zawiera linki reklamowe naszego partnera.

Biologia rozszerzona na maturze. Mamy arkusze

Oto treść tegorocznych arkuszy maturalnych z rozszerzonej biologii:

Matura 2024. Rozszerzona matura z biologii — rozwiązania zadań

Zadanie 1.1.

Nazwa monomeru (I wiersz): aminokwasy

Wiązania (I wiersz): peptydowe

Grupa związków organicznych (II wiersz): cukry (= sacharydy = węglowodany)

Wiązania (II wiersz): glikozydowe

Zadanie 1.2.

I-rzędowa: D

II-rzędowa: B

III-rzędowa: C

Zadanie 2.

O aktywności polimerazy – materiałem genetycznym retrowirusów jest RNA, a (odwrotna) polimeraza syntezuje DNA na podstawie matrycy RNA

O aktywności rybonukleazy – po zakończeniu odwrotnej transkrypcji rybonukleaza rozkłada RNA na mniejsze fragmenty

Zadanie 3.1.

Zwabiona ofiara staje się pokarmem dla samicy P. lugubris.

Zadanie 3.2.

Testy wykorzystujące lucyferynę i lucyferazę świetlików w wykrywaniu mikroorganizmów opierają się na założeniu, że (AMP / ATP) jest związkiem chemicznym wytwarzanym w procesie oddychania komórkowego, którego stężenie (wzrasta / spada) wraz ze wzrostem liczby mikroorganizmów znajdujących się w danej próbce. O wykryciu bakterii świadczy (ustanie / wystąpienie) bioluminescencji.

Zadanie 3.3.

Tracheole

Zadanie 4.

A1

Zadanie 5.1.

Wzrost zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych. N

Wzrost zawartości krótkich kwasów tłuszczowych. T

Zadanie 5.2.

Cysteina

Zadanie 5.3.

Pary GC połączone są trzema wiązaniami wodorowymi, a pary AU jedynie dwoma. W związku z tym zwiększenie liczby par GC kosztem AU prowadzi do zwiększenia sumarycznej liczby wiązań wodorowych w danym fragmencie RNA, co prowadzi do stabilizacji jego struktury.

Zadanie 5.4.

Są to termofile. Polimeraza wykorzystywana w PCR musi być stabilna w wysokich temperaturach, czyli w warunkach, do których są zaadaptowane termofile. Dzieje się tak dlatego, że do zerwania wiązań wodorowych między nićmi DNA w procesie PCR wykorzystywane jest właśnie podgrzanie materiału.

Zadanie 5.5.

D

Zadanie 6.1.

Sporofit wyrasta z gametofitu żeńskiego po zapłodnieniu komórki jajowej. W okresie dojrzewania sporofitu listki gametofitu, czyli jego struktury fotosyntezujące, ulegają zanikowi. W związku z tym gametofit nie może przeprowadzać fotosyntezy i odżywiać sporofitu. Jednocześnie, zarodnia sporofitu jest zielona, co świadczy o przynajmniej okresowej zdolności do fotosyntezy.

Zadanie 6.2.

Gametofity bezlistu są dwupienne. Rosną one jako osobne rośliny, a w dodatku mają bardzo odmienną morfologię.

Zadanie 6.3.

Gametofity męskie mchów są (haploidalne / diploidalne) i wytwarzają plemniki zapładniające komórki jajowe, wytworzone w rodni gametofitu żeńskiego. Z zygoty rozwija się sporofit, wytwarzający w zarodni (identyczne / różne) genetycznie zarodniki.

Zadanie 7.

C

Zadanie 8.1.

Żywotność nasion buka maleje wraz z coraz dłuższym czasem ich przechowywania.

Zadanie 8.2.

X – liścień

Zadanie 9.1.

Na zdjęciu widoczna jest tkanka okrywająca – (skórka / korkowica), powstająca w wyniku działania (merystemu wierzchołkowego / kambium). Kolenchyma to (żywa / martwa) tkanka wzmacniająca.

Zadanie 9.2.

O funkcji ochronnej świadczy obecność grubych zewnętrznych ścian komórkowych epidermy, które chronią roślinę np. przed wnikaniem patogenów.

Zadanie 10.1.

B

Zadanie 10.2.

1P 2F 3F

Zadanie 11.

Wydziela hormony peptydowe regulujące stężenie glukozy we krwi. D/Trzustka

Odgrywa kluczową rolę w dojrzewaniu układu odpornościowego. B/Grasica

Część korowa tego gruczołu wydziela hormony steroidowe, np. kortyzol i niewielkie ilości androgenów. C/Nadnercza

Zadanie 12.1.

Utrata wody wynika z występowania wodnistych biegunek. Te z kolei są spowodowane dwoma faktami: (i) niedobór disacharydaz powoduje, że dwucukry zostają w treści pokarmowej a nie są wchłaniane do enterocytów. Jako aktywne osmotycznie zatrzymują wodę w treści pokarmowej. (ii) zarażone komórki wydzielają jony chlorkowe – one również są aktywne osmotycznie, co powoduje wypływ wody – zgodnie z zasadami osmozy – z enterocytów do światła jelita. Oba te czynniki prowadzą do wodnistej biegunki.

Zadanie 12.2.

W wyniku znacznego odwodnienia organizmu objętość osocza (spada / wzrasta), a więc serce musi bić (szybciej / wolniej), aby utrzymać odpowiednie ciśnienie krwi i zaopatrzyć tkanki w tlen.

Zadanie 12.3.

W przypadku choroby pobieranie glukozy może być utrudnione. Obniżenia tempa metabolizmu ogranicza zapotrzebowanie energetyczne komórek, a tym samym zapotrzebowanie na glukozę, która jest substratem do produkcji ATP w procesie oddychania komórkowego. Tym samym niewielka ilość glukozy, którą udaje się pobrać choremu zwierzęciu może zostać wykorzystana na podtrzymanie podstawowych procesów życiowych (np. funkcjonowanie mózgu), a nie na procesy mniej istotne.

Zadanie 12.4.

Zakażenie rotawirusem prowadzi do niedoborów disacharydaz rozkładających m.in. laktozę – cukier mleczny. Brak możliwości rozkładu laktozy prowadzi do nietolerancji źródła tego dwucukru, czyli mleka.

Zadanie 13.1.

T3 (=trójjodotyronina) / T4 (=tyroksyna)

Zadanie 13.2.

Hormony tropowe wydzielane przez przysadkę stymulują tarczycę do produkcji hormonów T3 i T4, w skład których wchodzi jod. Podwyższenie stężenia T3 i T4 we krwi hamuje produkcję hormonu tropowego (TSH) na zasadzie sprzężenia zwrotnego ujemnego. Gdy brak jest jodu, produkcja T3 i T4 nie następuje, zatem sprzężenie zwrotne ujemne również nie zachodzi. Tym samym dochodzi do wzrostu stężenia TSH.

Zadanie 14.1.

Gromada: pajęczaki

Cecha: obecność czterech par odnóży krocznych

Zadanie 14.2.

Alergeny zawarte w odchodach roztoczy wiążą się z przeciwciałami klasy IgE występującymi na powierzchni (komórek tucznych / limfocytów B). Te komórki uwalniają histaminę, która powoduje (rozszerzenie / zwężenie) naczyń krwionośnych i (zwiększenie / zmniejszenie) przepuszczalności ścian naczyń włosowatych. Rozwija się obrzęk, zwęża się światło dróg oddechowych oraz pojawia się katar.

Zadanie 15.1.

Mitochondria zawierają własne DNA, które koduje część białek mitochondrialnych. Zawierają również własne rybosomy, które pozwalają na translację niezależną od rybosomów znajdujących się poza mitochondrium. Z drugiej strony, część białek mitochondrialnych jest kodowana przez DNA jądrowe, a zatem autonomia tych organelli nie jest całkowita. Stąd określenie półautonomiczne.

Zadanie 15.2.

1P 2F 3F

Zadanie 15.3.

Niedobór ATP wywołany chorobą mitochondrialną jest sygnałem do wzmożonej (glikolizy / glikogenogenezy), w wyniku której powstaje (pirogronian / glikogen) –związek w dużej części bezpośrednio przekształcany na szlaku przemian beztlenowych w (mleczan / etanol).

Zadanie 16.1.

pełne paskowanie – wzór 1. AABB, AaBb, AABb, AaBB

skrócony pasek środkowy przecinający linię naboczną – wzór 2. AAbb, aaBB, Aabb, aaBb

Zadanie 16.2.

AaBb x AaBb

Pełne paskowanie (wzór 1.): 9

Półpaskowanie (wzór 2.): 6

Pasek niepełny (wzór 3.): 1

Zadanie 17.1.

A1

Zadanie 17.2.

Ramię akceptorowe: Jest to miejsce, do którego przyłącza się aminokwas transportowany przez tRNA

Antykodon: Jest to trójnukleotydowa sekwencja pozwalająca na dopasowanie właściwego tRNA do danego kodonu w mRNA

Zadanie 18.1.

D

Zadanie 18.2.

Met–Pro–Ala–Cys

Zadanie 19.1.

Translokacja

Zadanie 19.2.

1F 2P

Zadanie 20.1.

Tereny podmokłe są dla płazów miejscem życia i są niezbędne dla ich rozmnażania. Większość płazów (w tym wszystkie polskie) wymagają bezpośredniego dostępu do wody, gdzie mogą składać skrzek i gdzie mogą rozwijać się ich larwy. Osuszanie siedlisk uniemożliwia zatem płazom skuteczne rozmnażanie i zmniejsza ich liczebność.

Zadanie 20.2.

C

Zadanie 21.1.

1. B–C

2. A–B

Zadanie 21.2.

Rośliny zielne rosnące w cieniu rzucanym przez A. dumosa doświadczają niższych temperatur, utraty wody w drodze transpiracji oraz niższej intensywności naświetlenia. Wysokie naświetlenie przy jednoczesnej suszy skutkuje fotooddychaniem, które z kolei prowadzi do utraty biomasy. Dzięki zacienieniu ten problem jest mitygowany, stąd wyższa biomasa roślin zacienianych. Po drugie, sama utrata wody przekłada się na niższą (świeżą) masę, a zatem niższa transpiracja skutkuje sumarycznie do wyższej biomasy. Po trzecie, niższe temperatury i ograniczona transpiracja pozwalają na utrzymanie prawidłowego poziomu fotosyntezy przez dłuższy czas, co skutkować będzie wzrostem biomasy.

Matura z biologii 2024: zasady egzaminu

Maturzyści zaczęli pisanie egzaminu 14 maja 2024 r. o godz. 9:00. Skończyli o g. 12.00, czyli na wypełnienie arkuszy mieli 180 minut.

Maturzyści moli zdawać biologię na egzaminie maturalnym jako przedmiot dodatkowy. Egzamin z biologii na poziomie rozszerzonym ma być przeprowadzany na podstawie wymagań egzaminacyjnych, a nie według podstawy programowej.

W arkuszach uczniowie znajdą od 20 do 25 pytań, z czego aż od 14 do 17 pytań to pytania otwarte. Maksymalna liczba punktów, jaką mogą zdobyć maturzyści za prawidłowe rozwiązanie wszystkich zadań, to 60 pkt.

Czekając na maturalne arkusze, sprawdź swoją wiedzę:

1. 15 prostych pytań z biologii — jak dużo pamiętasz ze szkoły? [QUIZ]
2. Zdałbyś maturę z biologii? Sprawdź! Wystarczy tylko 6/20!
3. Próbna matura z biologii — poziom podstawowy. 14/15 to murowana piątka
4. Sprawdź, czy zdasz podstawową maturę z biologii! 15 prawdziwych pytań CKE

Centralna Komisja Egzaminacyjna (CKE) podała, że pytania będą dotyczyły następujących obszarów:

1. chemizm życia,
2. komórka,
3. energia i metabolizm,
4. podziały komórkowe,
5. zasady klasyfikacji i sposoby identyfikacji organizmów,
6. bakterie,
7. grzyby,
8. protisty,
9. różnorodność roślin,
10. różnorodność zwierząt,
11. funkcjonowanie zwierząt,
12. wirusy – pasożyty molekularne,
13. budowa i fizjologia człowieka,
14. ekspresja informacji genetycznej w komórkach człowieka,
15. genetyka klasyczna,
16. biotechnologia, podstawy inżynierii genetycznej,
17. ewolucja,
18. ekologia,
19. różnorodność biologiczna, jej zagrożenia i ochrona.

Dalszą część artykułu znajdziesz pod materiałem wideo:

Szczegółową listę zagadnień do matury z biologii 2024 można znaleźć w informatorze CKE.

Pytania będą zadane w różnej formie:

1. zamknięte wielokrotnego wyboru,
2. zamknięte typu prawda-fałsz,
3. zamknięte na dobieranie,
4. otwarte z luką do uzupełnienia zdania albo zapisania odpowiedzi jednym lub kilkoma wyrazami,
5. otwarte krótkiej odpowiedzi, wymagające napisania krótkiego tekstu.

Przybory pomocnicze, z których mogą korzystać zdający na egzaminie maturalnym z biologii, to:

1. linijka,
2. kalkulator prosty,
3. wybrane wzory i stałe fizykochemiczne na egzamin maturalny z biologii, chemii i fizyki.

Wybrane wzory dla maturzystów zdających maturę z biologii CKE udostępniło na stronie internetowej.

Z przedmiotu dodatkowego nie ma progu punktowego. Oznacza to, że nie można nie zdać matury z biologii.

Matura: biologia poziom rozszerzony – arkusze zadań

Przed maturą z biologii mogą się przydać arkusze zadań z poprzednich lat.

Arkusze z 2023 r. znajdziesz na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.

Tutaj znajdziesz Matura 2023: biologia poziom rozszerzony [ARKUSZE I ODPOWIEDZI].

Tutaj znajdziesz Matura 2022: biologia poziom rozszerzony [ARKUSZE I ODPOWIEDZI].

Tutaj znajdziesz Matura 2021: biologia poziom rozszerzony [ARKUSZE I ODPOWIEDZI].

Tutaj znajdziesz Matura 2020: biologia poziom rozszerzony [ARKUSZE I ODPOWIEDZI].

Matura z biologii 2024 — terminy

Maturzyści przystępujący do egzaminu maturalnego z biologii powinni pamiętać o następujących terminach:

14 maja 2024 r. (wtorek) — egzamin maturalny z biologii

24 maja 2024 r. (piątek) — egzamin maturalny z biologii w języku obcym dla absolwentów szkół lub oddziałów dwujęzycznych

6 czerwca 2024 r. (czwartek) — termin dodatkowy egzaminu maturalnego z biologii (dotyczy osób, które z przyczyn losowych nie mogły stawić się na egzamin 14 maja, wymaga zgody dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej)

9 lipca 2024 r. (wtorek) — wyniki egzaminów maturalnych

20 sierpnia 2024 r. (wtorek) — egzamin maturalny z biologii w terminie poprawkowym.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.

Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

ZOBACZ TAKŻE

• 
  Poradzisz sobie z rozszerzoną maturą z biologii? Sprawdź, czy zdasz na piątkę

  Przyszedł czas na próbną maturę z biologii na poziomie rozszerzonym. Jak łatwo się domyślić, pytania nie będą należały do najłatwiejszych, a sroga komisja...

  MUR
• 
  Zdasz maturę z biologii? Piątkę stawiamy za 15/15 pkt. [QUIZ]

  Czas na sprawdzian z wiedzy z biologii w formie maturalnego quizu. Zaraz przetestujemy wasze szare komórki z zagadnień dotyczących ciała człowieka, procesów w nim...

  MUR
• 
  Sprawdź, czy zdasz podstawową maturę z biologii! 15 prawdziwych pytań CKE

  Do matur zostało już naprawdę niewiele czasu. Jeśli czeka cię test z biologii, przekonaj się, czy udało ci się dobrze przyswoić materiał i jesteś świetnie...

  Olga Steliga-Dykas
• 
  Próbna matura z biologii - poziom podstawowy. 14/15 to murowana piątka

  Zbliżające się egzaminy maturalne to dobry czas, żeby zrobić sobie powtórkę z materiału. Sprawdźcie zatem, jak byście sobie poradzili z biologią na poziomie...

  MUR
• 
  Sprawdź, ile pamiętasz z lekcji biologii w podstawówce. Wstyd nie zgarnąć 13/15

  Tych faktów z biologii po prostu nie wypada nie znać — chociaż jak wiadomo, bywa różnie. Przygotowaliśmy dziś prosty quiz, który odświeży podstawową wiedzę, a...

  Ewd
• 
  Sprawdź, czy zdasz maturę z biologii. Do zaliczenia potrzeba 8/25

  Przygotowaliśmy różne pytania z biologii na poziomie maturalnym. Część z nich pochodzi z arkuszy egzaminacyjnych z ubiegłych lat. Sprawdź, czy zdasz egzamin...

  Hanna Szczygieł
• 
  Wyciągamy karteczki! Zabójczo trudna kartkówka z biologii. Pytanie 19. to pułapka

  Biologia to twój konik? Maturzyści bez trudu zdobędą czwórki z naszej kartkówki, dla reszty może być to nie lada wyzwanie. Przygotowaliśmy dla ciebie 20 pytań z...

  Hanna Szczygieł
• 
  Wyciągamy karteczki! Ile pamiętasz ze szkolnych lekcji biologii? [QUIZ]

  Pamiętasz, jak wygląda chełbia modra i gdzie powstają czerwone krwinki? Oto doskonała okazja, by sprawdzić swoją wiedzę z biologii. Rozwiąż nasz quiz i sprawdź,...

  Aleksandra Hausner
• 
  15 prostych pytań z biologii — jak dużo pamiętasz ze szkoły? [QUIZ]

  Jak dużo pamiętasz ze szkolnych lekcji biologii? Ten prosty quiz sprawdzi twoją podstawową wiedzę — dasz radę zdobyć komplet punktów?

  Aleksandra Hausner
• 
  Sprawdź, czy zdałbyś maturę z biologii. Już pierwsze pytanie to killer!

  Wyniki tegorocznych matur zostały dziś ogłoszone. Zastanawiasz się, jak matura z biologii poszłaby tobie? Jeśli chcesz sprawdzić, co zapamiętałeś ze szkoły,...

  Olga Steliga-Dykas